Op 25 maart zijn de kwaliteitsnormen voor kankerzorg en vaatchirurgie vastgesteld. Kwaliteitsnormen zijn de normen waaraan ziekenhuizen moeten voldoen om bepaalde zorg te mogen bieden. In dit artikel lees je meer over wat dit betekent voor de vaatchirurgie en voor jou als patiënt. We kunnen ons voorstellen dat deze verandering ook veel vragen bij je oproept. Daarom geven we ook antwoord op veelgestelde vragen.
Zorgorganisaties hebben in het Integraal Zorgakkoord (IZA) van september 2022 afgesproken om samen te werken aan toekomstbestendige zorg. Hierbij gaat het over concentratie en spreiding van complexe zorg, namelijk kankerzorg en vaatchirurgie. Door deze zorg te concentreren zijn patiënten ook in de toekomst zeker van goede kwaliteit van zorg. Harteraad is betrokken bij de afspraken die hierover zijn gemaakt.
Concentratie en spreiding van de zorg
Harteraad zet zich in voor de beste zorg voor mensen met hart- en vaatziekten. Dit kanworden gerealiseerd door samen met zorgverleners te werken aan hogere kwaliteitsnormen en door complexe ingrepen te concentreren in minder ziekenhuizen. De ziekenhuizen die de complexe ingrepen blijven uitvoeren, bouwen dan meer ervaring en betere voorzieningen op en kunnen daardoor de best mogelijke zorg bieden. Tegelijkertijd blijft nazorg en eenvoudige zorg dichtbij huis, zodat patiënten altijd de juiste zorg op de juiste plek krijgen.
Volumenormen
Een manier om de verdeling tussen concentratie en spreiding te regelen is het instellen van volumenormen. Dit betekent dat ziekenhuizen een minimaal aantal behandelingen van een soort per jaar moeten doen om de zorg te mogen blijven bieden. Dit helpt om de kwaliteit te verbeteren en de zorg toekomstbestendig te maken. Op dit moment zijn de nieuwe volumenormen vastgesteld voor aorta aneurysma.
Procesnorm
Voor vernauwing in de halsslagader is vastgesteld dat er beter gehandhaafd gaat worden op het proces. Dat betekent dat zoveel mogelijk patiënten zo snel mogelijk na het vaststellen van de vernauwing geopereerd moet worden.
Vaatchirurgie loopt gewoon door
Nu de kwaliteitsnormen zijn vastgesteld moeten zorgpartijen in hun regio afspraken maken over de verdeling van de hiervoor genoemde zorg. Ziekenhuizen en zorgverzekeraars nemen de normen op in hun contracten. De invoering gebeurt tussen 1 januari en 31 december 2026, zodat ziekenhuizen genoeg tijd hebben om zich aan te passen. Vanaf uiterlijk 1 januari 2027 moeten ziekenhuizen in de regio’s zich aan de normen houden. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) houdt in de gaten dat dit proces eerlijk verloopt en dat alle betrokken partijen, zoals ziekenhuizen, zorgverzekeraars en patiënten(organisaties), goed worden meegenomen in het maken en toepassen van de afspraken. Ondertussen krijgen patiënten de zorg zoals zij die op dit moment gewend zijn.
Wat betekent dit allemaal voor mij?
Nu bekend is aan welke kwaliteitsnormen ziekenhuizen moeten voldoen, komen er misschien vragen bij je op. Hieronder geven we antwoord op veel gestelde vragen. Mocht je een andere vraag hebben, stel deze dan aan je arts / behandelaar.
Antwoorden op veelgestelde vragen over het Integraal Zorgakkoord

Voor aorta aneurysma is een volumenorm vastgesteld en voor vernauwing in de halsslagader is besloten beter te gaan handhaven op een snelle tijd tussen het vaststellen van de vernauwing en de ingreep.
De processtappen zijn als volgt:
- Zorgpartijen gaan in hun regio afspraken maken over de verdeling van de hiervoor genoemde zorg. Dat wil zeggen, welk ziekenhuis zal de ingreep uitvoeren en welke niet.
- Ziekenhuizen en zorgverzekeraars nemen de normen op in hun contracten.
- De invoering gebeurt tussen 1 januari en 31 december 2026, zodat zorginstellingen genoeg tijd hebben om zich aan te passen.
- Vanaf uiterlijk 1 januari 2027 moeten ziekenhuizen in de regio’s zich aan de normen houden.
- De Autoriteit Consument & Markt (ACM) houdt in de gaten dat dit proces eerlijk verloopt en dat alle betrokken partijen, zoals ziekenhuizen, zorgverzekeraars en patiëntenorganisaties, goed worden meegenomen in het maken en toepassen van de afspraken.
Ondertussen krijg je de zorg zoals je die op dit moment gewend bent.

Het is nu nog niet duidelijk via welke kanalen patiënten kunnen nagaan welke ziekenhuizen voor welke aandoening aan de kwaliteitsnormen voldoen. Op dit moment werken alle zorgorganisaties aan afspraken over de manier waarop de kwaliteitsnormen aan patiënten inzichtelijk kunnen worden gemaakt. Het is de verwachting dat daar op 1 juli 2025 meer duidelijkheid over komt.

De kwaliteitsnormen gaan gelden per 1 januari 2026. Maar omdat het nu al ver in 2025 is dat de normen zijn vastgesteld, kunnen ziekenhuizen uitstel vragen tot uiterlijk 1 januari 2027. Vanaf dat moment moeten alle ziekenhuizen aan de normen voldoen.
Voldoet het ziekenhuis dan niet aan de kwaliteitsnorm, dan mag dat ziekenhuis de desbetreffende complexe zorg niet uitvoeren. In dat geval maakt het ziekenhuis afspraken met andere ziekenhuizen die die zorg wel mogen leveren. De voor- en nazorg zal zoveel mogelijk in het eigen ziekenhuis blijven, en de ingreep in het expertisecentrum.
Ziekenhuizen binnen een regio werken nu scenario’s uit hoe de verdeling van zorg eruit komt te zien. Deze herverdeling moeten zij voor 1 juli 2025 uitgewerkt hebben. Zodra er meer bekend is wordt dit openbaar gemaakt.

De zorgverzekeraars en de toezichthouders zien erop toe dat ziekenhuizen de normen halen.

De zorg blijft nog steeds in veel ziekenhuizen beschikbaar. Pas nadat de herverdeling uitgewerkt is, is er duidelijk welke ziekenhuizen welke zorg gaan leveren.

Voor operaties voor aorta aneurysma of een vernauwde halsslagader geldt dat ziekenhuizen ze binnen een bepaald aantal weken of maanden moeten uitvoeren. Dit betekent dat ziekenhuizen die door de kwaliteitsnormen meer patiënten gaan behandelen, hier meer mensen en middelen voor vrij moeten maken. Om ervoor te zorgen dat patiënten binnen de gestelde termijn de behandeling kunnen starten en wachttijden niet langer worden.

Er is nog niet besloten welke ziekenhuizen welke zorg gaan leveren. Voor een aorta-aneurysma maken ziekenhuizen in een regio afspraken over wie welke zorg geeft. Zo komt de specialistische zorg op de juiste plekken en wordt deze goed verdeeld. Dit zorgt ervoor dat iemand in een noodgeval, zoals een scheur in het aneurysma, altijd snel de juiste hulp krijgt.

Ziekenhuizen maken in onderling overleg passende afspraken over het opvangen van patiënten in acute setting in geval van klachten die samenhangen met een uitgevoerde behandeling, zoals bijvoorbeeld bij complicaties na een operatie. Afhankelijk van de afspraken is dit het dichtstbijzijnde ziekenhuis of het expertiseziekenhuis waar de interventie is uitgevoerd. Patiënten worden hierover geïnformeerd bij de start van het behandeltraject. Doordat ziekenhuizen samenwerken binnen een netwerk, kan waar nodig snelle toegang tot (gespecialiseerde) vervolgzorg worden geborgd.

De artsen en verpleegkundigen werken met elkaar samen in een netwerk. Deze samenwerking is bedoeld om ervoor te zorgen dat patiënten persoonlijke zorg krijgen. Ook willen we dat zij een vlotte behandeling ervaren in verschillende ziekenhuizen, via één gezamenlijk zorgpad. Je kunt er als patiënt ook voor kiezen om al jouw zorg te krijgen in een ziekenhuis dat alle zorg biedt.

Zorgorganisaties zetten steeds meer in op netwerkzorg. Ziekenhuizen maken afspraken over hoe patiënten worden overgedragen. Zorgverleners van de verschillende ziekenhuizen bespreken de patiënten in een gezamenlijk MDO (multidisciplinair overleg).
In Nederland is het de verantwoordelijkheid van de zorgverleners om ervoor te zorgen dat belangrijke informatie over je behandeling wordt overgedragen. Dit kan bijvoorbeeld via een verwijsbrief of een digitale koppeling van je medische gegevens tussen het ene ziekenhuis en het andere. Het kan ook gebeuren dat de artsen onderling contact opnemen om belangrijke informatie te delen. Het is daarnaast goed om zelf te zorgen voor een goede communicatie tussen je zorgverleners. Je kunt zelf actief bij je arts of ziekenhuis navragen hoe jouw medische gegevens naar het andere ziekenhuis worden overgedragen. Het is ook mogelijk om zelf een kopie van je medische dossier op te vragen en mee te nemen.
Wanneer je naar een ander ziekenhuis gaat, wordt je zorgverlener doorgaans op de hoogte gehouden van je behandeling via de uitwisseling van medische gegevens tussen de ziekenhuizen. Dit gebeurt meestal via een beveiligd elektronisch systeem voor het delen van patiëntinformatie, zoals het landelijk elektronisch patiëntendossier (EPD). Dit systeem zorgt ervoor dat je medische gegevens – zoals je diagnose, voorgeschiedenis, behandelingsplan en medicatie – veilig en snel worden gedeeld tussen de ziekenhuizen.

Het is belangrijk dat je naar een ziekenhuis gaat dat zoveel mogelijk ervaring heeft met de behandeling van jouw aandoening. Met de keuzehulpen op ZorgkaartNederland kan je zien waar de behandeling aangeboden wordt. Ook kun je hiermee een keuze maken voor een ziekenhuis op basis van wat jij belangrijk vindt.

- Je krijgt als patiënt meestal je zorg vergoed als je overstapt naar een ander ziekenhuis, maar dit hangt af van een aantal factoren:
- Het type zorgverzekering (natura, restitutie of combinatie). Precieze verschillen tussen deze typen lees je hier.
- Heeft je zorgverzekeraar een contract met het ziekenhuis: zorgverzekeraars maken elk jaar nieuwe afspraken met ziekenhuizen. Belangrijk om te controleren of het ziekenhuis waar je naar wilt overstappen een contract heeft met jouw zorgverzekeraar.
- Heb je een verwijzing van een arts: je hebt altijd een verwijzing nodig van een huisarts of specialist om zorg vergoed te krijgen. Als je zonder verwijzing naar een ander ziekenhuis gaat, zijn de kosten voor eigen rekening.
Een uitzondering is altijd de spoedeisende zorg: hiervoor kunnen mensen altijd terecht in elk ziekenhuis. Dit wordt vergoed, ongeacht of het ziekenhuis gecontracteerd is of niet.
Daarbij is het altijd goed om alert te zijn op je eigen risico. Dat moet altijd betaald worden, voordat zorgkosten worden vergoed, tenzij het gaat om zorg die buiten het eigen risico valt, maar dat is bij een overstap naar ander ziekenhuis niet van toepassing.
Voor precieze informatie over jouw situatie is het verstandig om contact op te nemen met je zorgverzekeraar.
Nieuwe afspraken over kankerzorg en vaatchirurgie
Lees verder